T_KAROLIN_HOME_LABELT_KAROLIN_HOME_LABELEN
Publikacje

Ze świata baletu i opery do Karolina

Eugeniusz Papliński dołączył do zespołu „Mazowsze” w 1950 roku, zamieniając posadę kierownika baletu i solisty Opery im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu na stanowisko choreografa i pedagoga tańca w przygotowującym się do debiutu na scenie „Mazowszu”. W tym samym roku stworzył układy tańców opoczyńskich i przygotował grupę taneczną Zespołu do premierowego występu. Ułożona przez niego choreografia oberka opoczyńskiego do dziś zaskakuje i zachwyca swoją dynamiką, żywiołowością i rozmachem.
Czarno białe zdjęcie, grupa mężczyzn ćwiczy balet. Mają uniesione prawe dłonie do góry, wzrok uniesiony za dłonią

Eugeniusz Papliński urodził się 18 września 1908 roku. Przygodę z tańcem rozpoczął w warszawskiej szkole baletowej. Kształcił się m.in. pod kierunkiem Piotra Zajlicha, a następnie tańczył w wielu opracowanych przez niego choreografiach. Jeszcze przed uzyskaniem dyplomu zaczął występować na deskach Teatru Wielkiego w Warszawie i szybko został jego solistą. W 1935 roku dołączył do Baletu Feliksa Parnella, gdzie występował w miniaturach choreograficznych takich jak: „Trojak”, „Krakowiak”, „Wesele Łowickie”. Dzieła sceniczne Parnella zawierały nowatorskie układy tańców ludowych i narodowych, urozmaicane figurami zaczerpniętymi z tańca klasycznego i akrobatyki, które kształtowały wyobraźnię twórczą jego wykonawców.

 

W kolejnych latach Papliński doskonalił umiejętności taneczne, pedagogiczne i choreograficzne, współpracując z teatrzykami rewiowymi, teatrami w Krakowie, Lwowie, Operą w Poznaniu. Uczył także w Szkole Tańca Scenicznego Tacjanny Wysockiej. W 1938 roku poślubił Miłę Kołpikównę, z którą tworzył jeden z bardziej znanych duetów tanecznych drugiej połowy lat trzydziestych. Wspólnie z żoną podjął również pracę w Karolinie. Miła Kołpikówna-Paplińska objęła stanowisko pedagoga tańca w zespole „Mazowsze”. 

Czarno białe zdjęcie, para uśmiechniętych tancerzy (Miła Kołpikówna i Eugeniusz Papliński) ubrani w stroje ludowe. Mężczyzna przechyla kobietę do tyłu, unoszą lewe nogi w bok.Czarno białe zdjęcie, na parkiecie w kole stoi grupa tancerzy. Mężczyźni na przeciwko kobiet w parach.  Kobiety trzymają ręce na szyjach mężczyzn, mężczyźni trzymają kobiety w pasieCzarno białe zdjęcie, na parkiecie scenicznym grupa tancerzy. Tancerze stoją w parach,  pochylają się do środka, mężczyźni stoją po lewej stronie kobiet, trzymają je w pasie
1 /

Kroniki, archiwalne fotografie, zapiski i wspomnienia pierwszych artystów „Mazowsza”, jak również relacje niektórych mieszkańców Opoczna czy Kurpiowszczyzny, dają nam pewne wyobrażenie o procesie powstawania choreografii Eugeniusza Paplińskiego w Karolinie. Zaczęło się od wyprawy Tadeusza Sygietyńskiego i kilku członków Zespołu do Opoczna, gdzie tamtejsi wykonawcy zaprezentowali gościom swoje pieśni, przyśpiewki i kroki tańców, takich jak oberek czy polka-mazur. Kolejne spotkania służące nauce tańców opoczyńskich odbywały się w Karolinie. Powstałe w efekcie tych kontaktów układy polki tramblanki i oberka opoczyńskiego Papliński wzbogacił o popisowe figury i rozwiązania choreograficzne, zaczerpnięte ze swoich poprzednich doświadczeń scenicznych okresu międzywojnia. Oberkiem opoczyńskim zespół „Mazowsze” podbijał serca widowni i krytyków na całym świecie, o czym świadczą recenzje i materiały prasowe:

 

„Od razu i bez reszty oczarował nas taniec o nazwie oberek z Opoczna, której nie jestem w stanie wymówić. Samego tańca też nie sposób opisać. Zdaje się, że w każdej z par dziewczyna podnosi chłopaka wysoko w górę, ponad swoją głowę, a on wykonuje podwójny obrót w powietrzu i jednym susem ląduje przed nią na kolanach. Musi to być wyczerpujące, ale mógłbym oglądać to bez końca.”

Ekscytował się Philip Hope Wallace na łamach „The Guardian”.

Czarno białe zdjęcie, na sali prób grupa młodych kobiet podczas ćwiczeń baletowychCzarno białe zdjęcie, grupa ludzi w różnym wieku, część osób siedzi w dwóch rzędach. W ostatnim rzędzie stoi Mira Zimińska-Sygietyńska oraz Eugeniusz PaplińskiKierownictwo zespołu "Mazowsze", 1953 r.Czarno białe zdjęcie, w sali prób jest grupa tancerzy. Eugeniusz Papliński z partnerką uczą tańca. Dookoła nich stoją w parach obywatele państwa chińskiego
1 /

Podobnie – korzystając z wizyt kurpiowskich artystów w Karolinie – Papliński opracował układy olendra, powolniaka i żurawia. Tańce opoczyńskie i kurpiowskie były pierwszymi choreografiami wystawionymi na scenie przez zespół „Mazowsze” i złożyły się na jego pierwszy program.

 

Eugeniusz Papliński odszedł z „Mazowsza” w 1954 roku, by założyć własny zespół – Polski Zespół Tańca. Jego choreografie znalazły jednak trwałe i szczególne miejsce w repertuarze „Mazowsza”, a oberek opoczyński jest wykonywany do dzisiaj. Uczył się go nawet chiński zespół ludowy, zauroczony występami „Mazowsza” w Pekinie w 1953 roku.

Tekst:

Katarzyna Skiba – przewodniczka w Centrum Folkloru Polskiego "Karolin"