T_KAROLIN_HOME_LABELT_KAROLIN_HOME_LABELEN

Odkrywaj

20.03.2024

Czym jest a czym nie jest śląski goik

Próby zrozumienia go intuicyjnie, bez sięgania do słowników dawnej polszczyzny, nie na wiele mogą się zdać. Nie pomogą tu zapewne i inne nazwy, którymi goik bywał określany, takie jak gaik i maik. Mimo że „gaik z lasu idzie […] po lipowym moście” nie jest to ani nazywany poufale gajowy, ani też postać z dawnych ludowych baśni. Czym zatem jest goik, i na ile powinno się go wiązać ze Śląskiem?
14.02.2024

Skiöekumt y Wymysoü – witamy w Wilamowicach!

Wilamowice to małe miasto leżące na pograniczu Śląska i Małopolski, dokładnie w połowie drogi między Bielskiem-Białą a Oświęcimiem. Mieszkają w nim Wilamowianie – jedna z najmniejszych grup etnicznych.
20.12.2023

Opowieści o pewnym krakowskim gorsecie

Kostiumy sceniczne w zbiorach PZLPiT „Mazowsze” stanowią materialną dokumentację 75-letniej działalności Zespołu. Projektowane na miejscu w pracowniach krawieckich w Karolinie, zamawiane w spółdzielniach pracy rękodzieła ludowego i artystycznego rozsianych po całej Polsce, wykonywane na zamówienie przez lokalnych rękodzielników, skupowane na wsiach we współpracy z instytucjami muzealnymi – kostiumy – to nieodłączny element wyjątkowego widowiska artystycznego, jakim jest każdy występ zespołu „Mazowsze”. Jaka jest ich historia? Zapraszamy do  lektury „Opowieści o pewnym krakowskim gorsecie”.
20.09.2023

Ło Kniaziu

O genezie słynnego haftu "lachowskiego" czy też "podegrodzkiego" opowiada Izabela Olchawa. Tekst gwarowy został opublikowany w 2018 roku przez Gminny Ośrodek Kultury w Podegrodziu, w zbiorze pod tytułem: "Podegrodzkie Godki. Legendy Lachów Podegrodzkich". Zbiór ten zawiera wyniki badań prowadzonych na terenie Podegrodzia i okolic w ramach projektu "Dokumentacja, archiwizacja i upowszechnienie kultury ludowej Lachów Podegrodzkich dofinansowanego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020".
14.08.2023

Z historii „bielskiej wełny”

Bielsko-Biała leży na południu Polski, u stóp Beskidów, nad rzeką Białą, przez wieki oddzielającą historyczny Śląsk od Małopolski. Dziś kojarzone głównie z przemysłem samochodowym, maszynowym i elektrotechnicznym, do niedawna było drugim po Łodzi centrum polskiego włókiennictwa, przy czym masowo wytwarzane wyroby łódzkie, głównie bawełniane, nie mogły konkurować z wysokogatunkową „bielską wełną”.
04.08.2023

Produkcja filcowych kapeluszy

Kapelusze filcowe wytwarza się z wełny owczej lub z włosia, sierści zajęczej i króliczej. Najpierw powstaje półprodukt zwany stożkiem kapeluszniczym, który jest następnie poddawany formowaniu i ozdabianiu w procesie wykończenia.
09.07.2023

Taki strój trzeba umieć nosić

Tysiące kostiumów, kilkaset par butów, czapki, kapelusze, chusty, czepce, wianki, pióra, kwiaty… to wszystko znajdziemy w garderobie „Mazowsza”. To miejsce przemiany, nowych narodzin artystów. Garderoba to pomieszczenie pilnie strzeżone przed okiem ciekawskich. Niekwestionowane królestwo krawców, garderobianych i konserwatorów. Ta sceniczna spontaniczność jest bardzo kontrolowana. Każdy nowy członek zespołu musi nauczyć się nosić strój, godnie prezentować się na scenie. Musi być olśniewająco i idealnie. To testament Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej. Rąbka tajemnicy uchyla przed nami Rafał Orłowski, kostiumolog, kierownik pracowni krawieckich „Mazowsza”.
06.04.2023

Muzyczne tradycje Wojciechowa i okolic

Wojciechowscy muzykanci – grający melodie przekazywane z pokolenia na pokolenie – stanowią prawdziwy fenomen na mapie folkloru Lubelszczyzny. O miejscowych tradycjach muzycznych opowiada Leszek Iwaniak, reprezentant kolejnego pokolenia wojciechowskich instrumentalistów.
05.12.2022

Adwentowe granie w Ciechanowcu

3 grudnia, w pierwszą sobotę adwentu, od rana do wieczora Ciechanowiec rozbrzmiewał dźwiękami rozmaitych instrumentów pasterskich. Prym wiodły ligawki – drewniane trąby służące mieszkańcom Podlasia i wschodnich terenów Mazowsza do tak zwanego „otrębywania adwentu”. Tradycja ta sięga wieku XIX. Dzięki Konkursowi Gry na Instrumentach Pasterskich im. Kazimierza Uszyńskiego, organizowanemu od połowy lat 70. XX w. przez Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, zwyczaj ten odrodził się na terenie Podlasia, a umiejętność gry na ligawkach jest przekazywana kolejnym pokoleniom. Wydarzenie od lat integruje społeczność legaczy. Jest także doskonałą okazją do zapoznania się z ligawkowymi melodiami i technikami gry, a od lat 80. także z podobnymi instrumentami dętymi, używanymi dawniej na Kaszubach, Podhalu, czy też zagranicą.
25.11.2022

Na Podlasiu słychać ligawki

Ligawka należy do kategorii aerofonów ustnikowych i zarazem do grupy najstarszych instrumentów muzycznych spotykanych na ziemiach Polski. Utożsamiana jest z pograniczem mazowiecko-podlaskim, gdzie nadal kontynuuje się starą tradycję ligania. Ligawka jest nieodłącznym elementem dziedzictwa kulturowego Ciechanowca. To folklor, który przetrwał i dobrze się rozwija w tej części Polski.
20.11.2022

Podlaska sztuka ludowa

Podlasiem określamy krainę geograficzno-historyczną ustanowioną w 1520 r. wchodzącą w skład Województwa Trockiego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po Unii Lubelskiej (1569) Podlasie zostało włączone do Korony i w takim kształcie dotrwało do III rozbioru Polski (1795). Przełom XVIII/XIX w. to wielokrotne zmiany granic i przynależności do Austro-Wegier (część południowa) i Prus (część zachodnia). Po utworzeniu Królestwa Polskiego (1815) i jego podległości od Rosji, Podlasie zostało podzielone na dwie części: część wschodnia z Białymstokiem włączona została do Guberni Grodzieńskiej, cześć zachodnia pozostała w Królestwie Polskim.
27.10.2022

Oj, zagrajcie nam poleczkę

W poszukiwaniu inspiracji do pierwszego programu „Mazowsza” twórcy Zespołu udali się do Opoczna. Po udanym wyjeździe Tadeusz Sygietyński zaprosił tancerzy, muzykantów i śpiewaków z Opoczyńskiego do Karolina, by nauczyli młodych artystów ludowych przyśpiewek i kroków tanecznych. Świadectwem tych wizyt są archiwalne zdjęcia, a Pani Marianna Jobczyk jest jedną z ostatnich osób, które mogą jeszcze pamiętać te spotkania.